АЗАПТАУ ҮШІН БАС БОСТАНДЫҒЫНАН АЙЫРУ МЕРЗІМІ 12 ЖЫЛҒА ДЕЙІН ҰЗАРТЫЛДЫ
- Түркістан облысы, Түркістан қаласы
Қазақстанда 10 жыл бойы «Омбудсмен+» моделі бойынша ұлттық алдын алу тетігі жұмыс істейді. Оның рөлі адам құқықтарының бұзылуының алдын алу үшін арнайы мекемелерге алдын-алу және арнайы сапарларды қамтамасыз ету болып табылады. Бас бостандығынан айырылғандарды медициналық қамтамасыз ету функциясы азаматтық секторға берілді, электрондық клиникалық 40 хаттама енгізілді. Азаптау туралы арыздар бойынша тергеу прокуратура органдарының құзырына берілді, оның мақсаты – тергеудегі объктивтілікті және ашықтықты сақтау. Азаптау үшін бас бостандығынан айыру мерзімі 12 жылға дейін ұзартылды; қатыгездік үшін қылмыстық жауапкершілік енгізілді. Азаптау үшін қазір шартты түрде соттау немесе рақымшылық жасау қолданылмайды. Үкімет адам құқықтары мен Заң Үстемдігі саласындағы бірінші кезектегі және одан әрі шаралар жоспарларын айтарлықтай күшейтті. Азаптау мен зорлық – зомбылықтан қорғау біздің жұмысымыздың маңызды, бірақ жалғыз басымдығы емес. Қазір біз әлеуметтік қолдауға, бейімделу және қайта әлеуметтену, құқықтық білім беру және білім беру мәселелеріне көбірек көңіл бөлудеміз. Мысалы, Алматыдағы балалар колониясына бару нәтижелері бойынша кәмелетке толмаған сотталғандарға кейіннен оқуға арналған конкурстарға жіберу үшін Ұлттық бірыңғай тестілеуге қатысу мүмкіндігі берілді. Қазір сотталғандардың білім беру бағдарламаларына қолжетімділігін кеңейту, жаңа мамандықтар мен жоғары білім алу мәселелерін пысықтап жатырмыз. Сот арқылы қорғау құқығы басқа да құқықтарды қорғауды және іске асыруды қамтамасыз ететін адамның іргелі құқықтарының бірі болып табылатынын ескере отырып, бұл мәселелер Мемлекеттік органдардың, үкіметтік емес сектордың, ғылыми және сараптамалық қоғамдастықтың, сондай-ақ бірқатар шет елдердің омбудсмендерінің қатысуымен талқылауға шығарылды.
- Тұрсынбекова
ҚР Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық басшысы