ТҰРМЫСТЫҚ ЗОРЛЫҚ ЗОМБЫЛЫҚҚА БАЙЛАНЫСТЫ ӘЛЕМНІҢ 40-ТАН АСТАМ ЕЛІНДЕ АРНАЙЫ ЗАҢНАМА БАР
- Түркістан облысы, Түркістан қаласы
Әлемнің 40-тан астам елінде отбасы-тұрмыстық салада, сондай-ақ әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылыққа қарсы іс-қимыл және алдын алу бойынша арнайы заңнама бар. Осыған байланысты кейбір шет елдердің оң тәжірибесін зерделеу қажет деп санаймыз. Әзірбайжан Республикасының «Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу туралы» Заңы тұрмыстық зорлық-зомбылық дегеніміз-жақын туыстық қатынастарды, қазіргі немесе бұрынғы бірге тұруды теріс пайдалану арқылы адамдардың бір-біріне қасақана физикалық немесе моральдық зиян келтіруі. Осы Заңға сәйкес тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен адам физикалық не моральдық зиян келтірілген және оған қатысты қасақана жасалған адам онымен бірге тұратын отбасы мүшесі, жақын туысы, заңды некеде тұрмаған не бұрын бірге тұрған адам деп танылады. Бұл ретте қорғау нұсқамасының ережелерін орындамаған адам сот қаулыларын орындамауға қатысты елдің заңнамасына сәйкес қылмыстық жауаптылықта болады. Әзірбайжанның Әкімшілік заңнамасы бойынша физикалық зорлық-зомбылық жасағаны үшін (ұрып-соғу немесе жеңіл дене жарақаты) айыппұл немесе әкімшілік қамауға алынады. Бірақ физикалық зорлық-зомбылық үшін айыппұлдардың мөлшері басқа санкциялардан репрессивтілікпен ерекшеленеді. Мысалы, Әзірбайжанның Әкімшілік кодексі бойынша ұрып-соғу санкциясы мың манатқа дейін немесе екі айға дейін әкімшілік қамаққа алуды көздейді.
Англияда кодификацияланған қылмыстық заңнама жоқ, жеке заңдар мен сот прецеденттері отбасы зорлық-зомбылық мәселелерін реттеуде жетекші рөл атқарады. Отбасындағы зорлық-зомбылықтың профилактикасы қорының мәліметі бойынша, Англияда полиция әр 60 секунд сайын отбасы зорлық-зомбылыққа шақыру алады. Полиция күніне 1300 қоңырауға немесе отбасындағы зорлық-зомбылыққа байланысты жылына 570 000-нан астам қоңырауға жауап береді. Англияда аптасына екі әйел өздерінің шынайы немесе бұрынғы серіктестерінің зорлық-зомбылығынан қайтыс болады, ал әйелдердің 25% – і кем дегенде бір рет тұрмыстық зорлық-зомбылыққа ұшырайды. Тұрмыстық зорлық-зомбылық әйелдерге қарсы зорлық-зомбылықтың ең көп таралған түрлерінің бірі болып табылады және Ұлыбританиядағы зорлық-зомбылық қылмыстарының шамамен төрттен бірін құрайды. Сондықтан, бұл елдің үкіметі тұрмыстық зорлық-зомбылық отбасының негізіне деген сенімнің ең үлкен бұзылуын білдіреді деп санайды және бұл құбылысқа қарсы күресті күшейту қажет деп санайды.